Leren van elkaar

In een participatieve schoolcultuur krijgen leraren de tijd en ruimte om te kunnen leren van elkaar. Een schoolteam dat van elkaars kwaliteiten gebruik maakt, vergroot haar eigen potentieel aan mogelijkheden en dus haar eigen draagkracht.

“Ik was altijd al op zoek naar mogelijkheden om die meertaligheid een plaats te geven in de kringgesprekken met kleuters. Ik wou die gesprekken anders aanpakken. Nu we een nieuwe collega hebben die al veel expertise heeft rond andere kringvormen zie ik ook hoe dit concreet mogelijk is.” (kleuterleerkracht)

Twee wegen.

Leren van collega’s.

Organiseer en faciliteer momenten om te delen. De voordelen van uitwisseling aan de hand van o.a. nieuwsgierigheid, kritische zin, elkaar aanmoedigen, observeren …. zijn legio.

“Als ik iets niet begrijp of weet dan vraag ik gewoon hulp aan meer ervaren collega’s. Dat is toch evident, niet? “(leerkracht van het 6de leerjaar)

Enkele tips

“Ik zag dat juf Jolien met die flappen heel wat kon bereiken. Haar kleuters weten veel beter wat het thema van de komende periode inhoudt. En amai, die ouders zijn zo fier en betrokken bij het zoeken naar vertalingen! Toen bedacht ik dat ik dat ook met mijn kinderen zou kunnen invoeren om een nieuw thema voor te bereiden.” (leerkracht anderstalige nieuwkomers)

Samen lessen uitwerken.

Leerkrachten werken samen een aantal lessen uit waarin ze talige diversiteit exploreren. Ze zoeken allebei naar aangrijpingspunten in de leerplannen en in de buurt. Eén leerkracht voert de les uit terwijl de andere observeert of filmt. Het geeft niet als dit slechts occasioneel lukt. De winst is veel ruimer dan het product. Onderweg naar die ene lessenreeks krijgen de collega’s inzicht in elkaars kijk, werkwijze en leren ze nieuwe knepen van het vak.

Meer informatie kan je vinden in de volgende begeleidingsfiches:
Intervisie.
Observeren, feedbackgesprek en hospiteren.

Brainstormen

Zo kan het ook: leerkrachten brainstormen samen over werkvormen om talendiversiteit te exploiteren. Ze willen leerlingen meer laten interageren en samenwerken. Na een week uittesten leggen leraren hun ervaringen samen tijdens een teamvergadering.

Zo kan het ook: *verschillende kleuterleerkrachten buigen zich over de vraag hoe ze talige diversiteit beter aan bod kunnen laten komen in de verschillende hoeken. Ze gaan als volgt te werk.

  • De leerkrachten lijsten alle hoeken die ze hebben op.
  • Bij elke hoek gaat het kleuterteam na hoe ze talige diversiteit al aan bod laat komen, dit zorgt voor een inspirerende uitwisseling.
  • Het kleuterteam houdt een creatieve brainstorm over hoe ze talendiversiteit in sommige hoeken nog meer of anders aan bod kan laten komen. Het team besluit om na een maand ervaringen uit te wisselen.

Teamteaching

Leerkrachten die sterk zijn in bepaalde zaken, zoals het afstemmen van kringgesprekken op de (talige

diversiteit onder leerlingen, kunnen collega’s hierin coachen. Of ze kunnen de klasgroep van collega’s eens overnemen terwijl de klasleerkracht observeert.

) Meer informatie over kan je vinden in de begeleidingsfiche: Observeren, feedbackgesprek en hospiteren.

Zet het vast op de agenda.

Stel de agenda van het team samen met de directeur op. Een vast agendapunt is de ‘vraagbaak’. Baken dit agendapunt telkens op voorhand af. Werk binnen één bepaald thema. Deze vragen kwamen al aan bod tijdens het thema ‘positief omgaan met talige diversiteit’.

  • Ik heb een leerling die niet wil spreken, ook al weet ik dat die al goed Nederlands begrijpt. Wat kan ik hier aan doen?
  • Wat doen we met kinderen die elkaar uitschelden op de speelplaats in een taal die wij niet begrijpen?

Elk schoolteam bezit **een schat aan kennis, ervaring en inzicht**. Het is soms verbluffend (tot zelfs pijnlijk) om te zien hoe dit grote potentieel onbenut blijft. Daarom moedigen we jou graag aan om hier op in te zetten.

Leren van externe partners.

> *”Het is verrassend om vast te stellen dat we niet meer zien wat we al allemaal doen. Het werken met externen doet ons terug stilstaan bij wat er reeds is, maar het daagt ons ook uit om verder te blijven zoeken.” (kleuterleider)*

Het gaat hier om het aloude beeld van de passant die over de schouder van de schilder ziet wat hij al lang niet meer ziet. Hij staat al uren met zijn neus op het canvas te staren en ziet alleen het gekende. De toevallige bezoeker ziet andere dingen. Die observaties kunnen vaak heel leerrijk zijn. Als je er wilt naar luisteren (of kijken) natuurlijk.

Als externe partners jouw team uitdagen om buiten de kaders (out of the box) te denken, is het goed om de ‘ja maar -reflex’ te vervangen door de ‘wat als’-gedachte. Het eerste leidt vaak tot stilstand, het tweede zet zaken in beweging.

### Enkele tips
Sluit aan bij actuele noden.

Professionalisering kan veel effect hebben als die inspeelt op een bestaande nood in het leerkrachtenteam. Je kunt hiervoor de methodiek Hands up! gebruiken.

Zet in op breed professionaliseren.

Laat zo veel mogelijk verschillende personen nascholing volgen. En wees creatief in het delen van de ervaringen daarna. Verslag uitbrengen op de vergadering kan op zo veel verschillende manieren. Fotografeer met je telefoon tien beelden van de opleiding en laat de groep raden naar de inhoud. Of noteer tien spreuken, vijf inzichten. Laat je collega’s vooraf elk een vraag bedenken voor de trainer en probeer er zo veel mogelijk te laten beantwoorden. Maak een poster met teasers en hang die op in de leraarskamer.

Nodig externen uit.

Nodig regelmatig externen uit op teamvergaderingen rond talige diversiteit om vanuit een extern perspectief in te spelen op de noden die leven in een team. Laat dit bezoek renderen en verzamel vooraf jullie vragen. De externe kan dan tijdens de vergadering meer op maat werken.

Werk een netwerk uit.

Twee scholen maken afspraken om collega’s schaduwstages bij elkaar te laten lopen. Er worden telkens duo’s gevormd van leraren uit de twee scholen die beurtelings lessen bij elkaar observeren. Iedereen verbindt er zich toe om in een tiental regels hun ervaringen neer te schrijven en/of de tiplijst aan te vullen.

Maak gebruik van de deskundigheid van anderen.

Hier zijn alvast wat bronnen:

Steunpunt Diversiteit & Leren Centrum voor Taal en Onderwijs Taalbeleid CTO Meertaligheid Foyer Klacement INGent PBD Gent:Thuistaal in het onderwijs

We zijn er ons van bewust … deze lijst is vast en zeker niet volledig.

Leren van collega’s heeft als voordeel dat alle uitgewisselde informatie en ideeën, alle geanalyseerde problemen en alle oplossingen vertrekken vanuit de (eigen gekende) specifieke schoolcontext. Af en toe kan input van externe begeleiders voor nieuwe impulsen zorgen, uitwisseling van ervaringen met andere scholen,… kunnen erg **verfrissend en verrijkend** zijn.